Beş 7 – Kar û barên fermî

  • Dîkan û daîre di dema xwe de tên vekirin û girtin. Ger saet 16 ofîs tên girtin, baştir e mirov saet 15:55 xwe bigihîne wir, ji ber ku ger saet bibe 16:01 dibe ku tu nema dikarî derbasî hundir bibî ji ber ku derî tên klîtkirin. Ev şîret ji bo çûyîna bi trênan, otobûsan û hwd. jî dimeşe.

  • Mijûlbûna bi bîrokrasiyê re carcaran gelek tevlîhev e û mirov dibêje qey karê mirov nameşe. Ji bo bîrokrasiyê dem lazim e û prosesa wê bi şêweyekî sîstematîk birêve diçe. Ev dikare bibe sedema mirov bê moral bibe. Lê ev prosêsên bîrokratîk heman proses û wisa jî hatine çêkirin, ku karê herkesî/ê weke hev were meşandin. Dayîn an jî standina ruşwetê qedexe ye û ji bo vê yekê mirov tê cezakirin.

  • Piraniya mirovên li Almanyayê li gor qanûnên trafîkê tevdigerin. Ew li gor nîşanên trafîkê dajon û ger kesek tune be jî, dîsa jî ew li ber lambeya sor radiwestin. Gava li ser riyan nîşan an jî lambayên trafîkê nebin, ev zagon dimeşe: Kesê ji milê rastê tê, mafê wî ye ku berî yên din rê derbas bike („Reçts vor Links“).

  • Bi taybetî li bajarên mezin xetên rê bo bîsîklêtvanan hene. Gava mirov dajo, qedexe ye mirov telefon bike an jî mesajan binivisîne. Gava mirov bi trimbêlê diçê, girîng e herkesê di hundirê trimbêlê de xwe girêbide. Di trimbêlan de divê zarok li ser kursiyên taybet ên li gor bejna wan in werin rûniştandin.

  • Mirov telefonên xwe di dema saetên ofîsê de dike, ango heta saet 16 an 17. Piştî saet 21 an 22 telefonên şexsî nayin kirin. Gava mirov telefonekê dike, mirov di pêşî de xwe bi navê xwe dide naskirin.

  • Ger mirov dixwaze li trênê an jî otobûsê siwar be, divê mirov pêşî bîlêtekê ji makîneya bîlêtan an jî li firoşgehên bîlêtan bikire. Gava mirov li otobûsê an jî trênê siwar dibe, divê mirov berî ew rê bikevin bîlêta xwe li cîhazê bide (weke mînak li Berlin û Münçen). Bîlêt û şêweyê qutkirina wê li gorî herêm û bajaran tên guhertin.